MATERI TEKS UGRAWAKIA
Yéning uratiang becik – becik, kantun akéh wénten luir
bebaosan mabasa bali alus sané wangunipun masaih ring pidarta.
Bebaosan punika madué wasta niri-niri minakadi:
Pidarta (pidato): Bebaosan mabasa Bali alus ring acara pakraman sané
dagingnyané umum utawi nénten ngeninin indik ajahan agama.
Upami
:
·
Pidarta kelian ring krama banjar (indik ngwangun bale banjar)
·
pidarta pamilet lomba ring pakraman (indik narkoba)
Dharma Wacana (Upanisad, Siraman Rohani): Inggih punika bebaosan
mabasa Bali alus ring acara pakraman sané madaging saindik-indik ajahan agama.
Upami:
·
Bebaosan Ida Pedanda Made gunung ring Bali TV
·
Bebaosan Sri Mpu Dukuh Sakti ring Jaba Pura Pangkung Prabu
Sambrama Wacana (kata
sambutan): Inggih punika bebaosan mabasa bali alus sané kawedar pinaka
nyanggra sajeroning acara pakraman utawi pinaka panyanggra tamiu
sajeroning upacara adat utawi agama.
Upami
:
·
Panyanggra Kelian Banjar Dinas ring ulang tahun sekaa truna
·
Panyanggra sang madué karya ring para undangan
Atur piuning (laporan): Inggih punika bebaosan mabasa bali
alus sané nguningayang kawéntenan karya sané kalaksanayang.
Upami:
·
Atur piuning manggala karya ulang tahun
·
Atur piuning pangrajeg karya pacaruan ngresigana.
Ugrawakya (Mc): Ugrawakya inggih punika bebaosan sang pangénter acara utawi MC. Ugrawakya puniki ngénter bebaosan sang ngawit ngantos
panyineb.
Salanturnyané
patut taler kauningin mungguing wénten makudang-kudang istilah sané wénten
paiketannyané ring bebaosan tetimbal mabasa bali, minakadi :
1.
Dharma tula: pabligbagan umum (diskusi)
2.
Widya tula: pabligbagan saindik-indik daging kaweruhan (ilmu pengetahuan).
3.
Dharma Suaka: bebaosan ngaptiang kapiolasan utawi daging ipun
wénten sané jagi kasuakayang.
4.
Sima Krama: patemon madarmasuakan
5.
Saur-pitakén: tanya jawab.
Sajaba punika,
patut taler kawikanin mungguing wénten makudang-kudang istilah kanggén maosang
anaké sané sering mabebaosan ring pakraman (patemon resmi) minakadi:
1)
Pamidarta: sang sané mapidarta (orator).
2)
Pamaos: sang sané maosang kriapatra utawi makalah (pemakalah,
penyaji).
3)
Ugrawakia: pangénter,
sang sané ngénterang acara (MC,
pembawa acara).
Binan pidarta lan ugra wakya:
Pidarta inggih punika bebaosan mabasa Bali alus marupa daging
pikayunan sané kawedar majeng anak sareng akéh, sané matetujon mangda anaké
sané mirengang baose punika kayun nginutin daging kapatutan sané kabaosang
utawi mangda napi sané kawedar prasida karesepang saha kalaksanayang. Sang sané
mapidarta kabaos orator.
Yéning
Ugrawakya inggih punika bebaosan sang pangénter
acara utawi MC. Ugrawakya puniki
nganggén basa Bali alus, ngenter bebaosan sané madaging dudonan acara sakeng
ngawit ngantos panyineb.
TEKNIK
MAKTAYANG TEKS UGRAWAKIA:
Rikala maosang pangenter baos yukti sukil, nika
mawinan baos patut nyungkemin indik sakadi ring sor puniki:
1. Performace: penampilan pangenter baos mangda prasida
ngulangunin kayun para atitine rikala nyaksiang acara punika.
2. Siksa: sikap utawi tikes pangenter acara prasida
nyikiang kayun para atiti lan sang sane madue karya.
3. Basa: pangenter baos mangdane waged ring sor singgih
basa miwah kalengutan basa basitane sane ngawinang sukaning manah.
4. Vacasvin: pangenter baos yuakti sakadi sang sujana,
wikan ring sahananing widya, ngawinang kaulangunan sang miarsayang dudonan
acara punika.